PIANO - Ông vua của các loại nhạc cụ

Như mọi người đã biết, trên thế giới có rất nhiều loại nhạc cụ. Đã tạo ra rất nhiều màu sắc âm nhạc trong thế giới hiện tại. Nhắc đến nhạc cụ, có lẽ ai trong chúng ta cũng biết về 1 loại đàn được mệnh danh là ông vua của các loại nhạc cụ. Nói đến đây có lẽ ai ai cũng có thể đoán ra là nhạc cụ gì? Vâng đó chính là đàn Piano, một loại đàn mà hầu như 1 người không biết gì về âm nhạc vẫn có thể nhận ra nó. Độ nổi tiếng của nhạc cụ này là không thể bàn cải. Nhưng để hiểu sâu hơn về nó thì mời các bạn đọc qua bài viết này để cảm nhận sâu sắc hơn về nó.

1. Piano là gì ?

Piano hay còn gọi là Dương cầm là 1 nhạc cụ rất được ưa chuộng hiện nay. Gần như trong các buổi hòa nhạc, nhạc cụ Piano là thiết yếu không thể mà thiếu nó được.

Đàn piano là một nhạc cụ thuộc bộ dây phím, trong đó âm thanh được phát ra khi búa đàn đánh vào dây, đây là một nhạc cụ sử dụng bàm phím, người chơi sẽ dùng đôi bàn tay chạm vào từng phím đàn để búa đàn đánh vào ra từ đó phát ra âm thanh.

Hiện nay trên thế giới có 2 loại đàn Piano chính là: Piano cơ và Piano điện.

2. Phân loại

- Piano cơ : đàn có 2 loại chính là Piano đứng (Upright Piano) , Piano nằm (Grand Piano).

+ Đàn Piano Upright hay còn gọi là Piano dáng đứng. Để nhận biết dòng đàn này thì có thể dựa vào các đặc điểm: hình dáng giống như một chiếc hộp chữ nhật đứng, phong cách tinh tế, sang trọng. Kích thước cây đàn khá nhỏ gọn, phù hợp cho những không gian vừa.

+ Đàn Grand Piano hay còn được gọi là đại dương cầm, là loại đàn có ba chân, có hộp cộng minh cùng hệ thống dây đàn tạo tiếng vang rất xa. Đàn Grand piano thường được dùng biểu diễn trên sân khấu hay trang trí trong các nhà hàng, biệt thự,… vì nó mang lại cảm giác sang trọng và xa xỉ.

- Piano điện hay còn có tên gọi khác là digital piano. Nhạc cụ này sự kết hợp giữa đàn piano acoustic và đàn keyboard. Piano điện tạo ra âm thanh thật hơn so với đàn keyboard và có cùng độ dài (88 phím đàn) như một cây đàn piano acoustic.

Mẫu mã của Piano điện ngày càng hiện đại phù hợp cho tất cả mọi người yêu âm nhạc.

3. Cấu tạo của đàn Piano cơ và điện

- Đàn piano cơ hoàn chỉnh được cấu tạo gồm nhiều bộ phận chính đó là: Bộ máy đàn, bảng cộng hưởng, dây đàn, pedal, khuôn đàn, thùng đàn, búa đàn, bàn phím, ngựa đàn, chốt pin,...

(1) Khung đàn- Frame:

Đây là phần sườn của cây đàn piano được làm bằng gang, đồng hoặc sắt. Bạn có thể mở nắp thùng đàn sẽ thấy ở phần rìa là một tấm khóa lên dây, gồm nhiều chốt lên dây. Khi sử dụng đàn piano cơ được 1 thời gian âm thanh tiếng đàn sẽ nhão, cao độ không còn chính xác như lúc đầu. Đây là thời điểm bạn cần những kĩ thuật viên lên dây. Theo kinh nghiệm của nhạc cụ Bình Minh, bạn nên 2 năm lên dây đàn piano cơ 1 lần để đảm bảo âm thanh cho cây đàn.

(2) Bảng cộng hưởng-Soundboard:

Bảng cộng hưởng được làm bằng gỗ vân sam với độ mỏng và cứng có tác dụng khuếch đại những dao động của dây đàn. Soundboard là thành phần quan trọng của cấu tạo đàn piano cơ ảnh hưởng đến âm thanh của đàn.

(3) Dây đàn- String:

Bộ phận khá quan trọng với chức năng về âm thanh gần giống như bảng cộng hưởng để ra tiếng cho Piano cơ. Bạn biết đấy đàn Piano bao gồm tất cả 88. Tùy theo cao độ của âm thanh dây đàn sẽ được điều chỉnh cho phù hợp. Chất liệu của dây là phần quan trọng và được làm từ dây thép.

(4) Bộ cơ - Action:

Bộ phận tác động trực tiếp lên dây là đầu búa, tạo ra âm thanh nhỏ hay lơn, trầm hay cao khác nhau tùy theo tác động của bạn. Các phần của bộ cơ liên kết với nhau từ đó tác động lên dây đàn để tạo ra âm thanh

(5) Bàn đạp- Pedal:

Giúp cho bài biểu diễn của bạn tinh tế hơn so với việc khi không sử dụng Pedal. Thông thường đàn sẽ có 3 Pedal bao gồm: -Pedal bên phải: giúp cho tiếng đàn của bạn ngân vang dài dù đã buông tay khỏi phím. -Pedal trái: Ngắt tiếng tạo nhấn nhá, khi bạn dậm và đánh thì sẽ thấy tiếng giữa các nốt sẽ ngắt nhau hoàn toàn. -Pedal giữa: Khi sử dụng sẽ giảm và làm nhỏ tiếng khi đánh.

(6) Hộp đàn- Case:

Có nhiều kích thước, hình dáng khác nhau. Case được sơn tỉ mỉ nhiều lớp, tạo ra độ bóng sang trọng và thời gian sử dụng lâu dài. Tùy thuộc vào loại đàn thì hộp đàn cũng sẽ thay đổi. Chẳng hạn Upright Piano, Grand Piano, Baby Grand Piano, Concert Grand Piano,.. để phù hợp với không gian và mục đích sử dụng

- Đàn Piano điện có cấu tạo gồm những thành phần chính như là : hộp đàn (case), Bộ cơ (Action), Phím đàn (Keyboard), Bàn đạp (Pedal), Giao diện điều khiển (control panel)

Hộp đàn - Case

Đây là bộ phận định hình nên vẻ ngoài của một cây đàn piano điện, có chức năng làm giá đỡ và tăng tính thẩm mỹ cho đàn. Hộp đàn thường có cấu trúc gọn nhẹ, tiện lợi giúp linh hoạt trong việc di chuyển.

Bộ cơ - Action

Không giống như đàn grand piano hay upright piano phát ra âm thanh nhờ vào dao động của dây, đàn piano điện hoạt động dựa trên chip điện tử. Những âm thanh của đàn được tạo ra từ sóng âm hoặc lấy mẫu từ những nhạc cụ khác, sau đó khi bạn nhấn các phím, nó sẽ phát trên hệ thống loa các nốt nhạc tương ứng

Phím đàn - Keyboard

Số lượng phím đàn piano điện rất phong phú, từ 61 phím đến 88 phím, được làm bằng nhựa cao cấp, mô phỏng lại cảm giác tương tự chất liệu gỗ mun và ngà voi. Phím đàn chỉ có âm thanh khi đàn được kết nối với nguồn điện và đảm bảo rằng nút nguồn đã được khởi động.

Bàn đạp - Pedal

Đàn piano điện cũng bao gồm 3 pedal với những chức năng riêng, hỗ trợ người chơi làm chủ được âm thanh, làm cho bản nhạc trở nên hay hơn, truyền cảm hơn.

Giao diện điều khiển

Đàn piano điện được thiết kế thêm các nút chức năng bố trí ngay trên các phím đàn, có cả jack xuất tín hiệu ra hệ thống loa ngoài hoặc headphone giúp người chơi có thể chơi đàn ở mọi thời điểm. Ngoài ra, đàn piano điện còn kết hợp với các thiết bị điện tử khác thực hiện bè nhịp, đệm tự động cho giai điệu đang chơi và thu lại bản trình diễn đó.

Piano dáng đứng thì nếu chiều cao càng cao thì chất lượng âm thanh sẽ tốn hơn và giá tiền cũng cao hơn và ngược lại.

Piano dáng nằm thì nếu chiều rộng càng rộng thì chất lượng âm thanh sẽ tốt hơn và giá tiền cũng cao hơn và ngược lại.

4. Lịch sử

Tiền thân của những cây piano hiện đại ngày nay là đàn Harpsichord, được Bartolomeo Cristofori tạo ra đầu những năm 1700. Thời điểm này, đàn Harpsichord đương thời chủ yếu được dùng quill (một loại dụng cụ gảy đàn bằng ống lông) để tạo ra âm thanh. Vì muốn âm thanh của nhạc cụ truyền cảm hơn, Cristofori đã nghiên cứu và chế tác ra một bộ máy gồm các búa gõ vào các dây đàn khi người nghệ sĩ ấn vào phím đàn, từ đó cho ra đời cây Harpsichord mà chúng ta đã biết đến.

Điểm đặc biệt của cây Harpsichord do Cristofori chế tạo còn có cơ cấu búa thoát. Cơ cấu này làm cho búa tách khỏi phím đàn khi các phím được đánh lên, và rồi được chơi lại ở một vận tốc khác, giúp làm tăng biểu cảm cho mỗi phím đàn theo cảm xúc người nghệ sĩ. Cơ chế này vô cùng quan trọng và là tiền đề cho sự phát triển của đàn piano cơ đến tận sau này.

Sau đó không lâu, nhà chế tạo nhạc cụ người Đức Gottfried Silbermann trang bị thêm cho cây Harpsichord của Cristofori pedal duy trì, cho phép nốt nhạc được tiếp tục phát ra (duy trì) sau khi ta ấn vào phím đàn.

Sự phát triển của piano cổ điển sau năm 1750 diễn ra theo hai hướng cơ bản. Ở Anh, đàn piano được thiết kế nặng hơn và phức tạp hơn. Ở Đức, một loại khác nhẹ hơn và cấu trúc đơn giản hơn được biết đến như một cây đàn xứ Viên, được nhà sản xuất Johann Andreas Stein xây dựng, đó chính là những cây đàn mà Haydn, Mozart và Beethoven đã chơi và soạn nhạc trên đó.

Khi thế kỉ 19 bắt đầu, đàn Piano đã được sản xuất và phổ biến rộng khắp châu Âu. Một số nhà sản xuất tại Vienna (Áo) cũng bắt đầu sử dụng các màu sắc khác nhau cho phím đàn, bao gồm cả màu đen và trắng. Đến năm 1820, những cây piano bắt đầu được thiết kế bằng kiềng sắt nhằm tạo ra âm thanh vang và mạnh mẽ.

Năm 1825, Alpheus Babcock sáng chế ra khung bằng gang và sau đó năm 1843, một người Mỹ là Jonas Chickering bắt đầu làm piano với một đĩa tròn vành, một nét đặc trưng của các piano cánh ngày nay. Một sự phát triển đáng chú ý khác là việc chằng các dây, được phát triển bởi Henri Pape vào năm 1828 và Steinway cấp bằng sáng chế năm 1859, ông đã đặt các dây bass dài hơn lên cao hơn các dây kim, giúp cho các dây dài hơn ở trong hộp ngắn hơn và đặt các dây bass ở giữa qua một bảng cộng hưởng (soundboard) để có một sự hồi âm tốt hơn.

Piano cổ điển được bắt đầu sản xuất hàng loạt vào những năm 1800, cùng với sự thành lập của các công ty lớn chuyên sản xuất đàn Piano cổ điển, những công ty này hoàn toàn phát triển từ nền tảng của mẫu đàn cánh đó tới năm 1821.

5. Những thương hiệu chuyên sản xuất và bán đàn Piano nổi tiếng nhất thế giới

5.1. Piano Steinway & Sons - Thương hiệu piano TỐT NHẤT thế giới

Đây là thương hiệu mà nhiều giới nghệ sĩ trên thế giới ao ước được sở hữu một cây đàn và điều này cũng không thể trách họ? Bởi Steinway & Sons có lịch sử hình thành khá lâu đời, được thành lập vào ngày 5-3-1853 tại New York bởi Heineich Engelhard Steinway. Với phương châm sản xuất “Chế tác ra những cây đàn piano tốt nhất” đã làm nên thương hiệu danh tiếng về piano cho đến tận bây giờ.

Thương hiệu piano Steinway & Sons luôn chiếm giữ trái tim của những người nghệ sĩ, đặc biệt những người yêu mến nghệ thuật biểu diễn piano, và thật thú vị có đến 98% nghệ sĩ lừng danh chọn Steinway để biểu diễn và 95% nhà hát nổi tiếng trên thế giới đều sở hữu tối thiểu một cây đàn Steinway.

Giải thưởng nổi bật:

Năm 1855, piano Steinway nhận huy chương vàng tại một số cuộc triển lãm tại Mỹ và châu Âu.

Năm 1867, Steinway nhận "Huy chương vàng danh giá" tại triển lãm Paris với thành tích xuất sắc trong sản xuất và kỹ thuật.

5.2. Piano Boston - Thương hiệu con Piano lừng danh Steinway & Sons

Trang trọng, Đẹp, Tinh Tế, Thu Hút, Đáp Ứng Nhanh. Nhạc cụ cao cấp được công nhận bởi những nhạc công chuyên nghiệp thế giới.

Đàn piano Boston là một thương hiệu con của hãng Piano lừng danh Steinway & Sons, ra đời năm 1992 và mang cùng một tiêu chuẩn xuất sắc của tất cả các công cụ được thiết kế bởi hãng này. Piano Boston được thừa hưởng những thiết kế ưu việt của thương hiệu Steinway, mang âm sắc cổ điện với thiết kế tinh tế, đẹp và hiện đại và được cung cấp với mức giá phải chăng chưa từng có.

5.3. Piano Essex - “Đứa con gái của piano Steinway”

Thương hiệu con của hãng Piano Steinway & Son lừng danh Thế giới. Ra đời năm 2006, Essex mang đến cho thị trường nhạc cụ cái nhìn mới về đàn Upright Piano. Piano Essex mang trên mình những thiết kế ưu việt của Steinway, nó được mệnh danh là “Đứa con gái của Steinway”.

5.4. Kawai Piano – Niềm tự hào của người Nhật

Năm 1927, Piano Kawai đặt mốc sự hình thành trên thị trường piano tại Hamamatsu. Ông Koichi Kawai, là nghệ nhân piano đầu tiên tại Nhật Bản sáng chế và thiết kế đàn piano.

Piano Kawai thực sự là một trong những niềm tự hào nhất của Nhật Bản. Các kỹ thuật chế tạo đàn nghề thủ công cùng với sự đổi mới trong công nghệ đã giúp Piano Kawai trở thành một đối thủ mạnh trong ngành công nghiệp sản xuất đàn Piano.

Trong năm 1963 và những năm sau đó, Kawai đẩy mạnh bán hàng sang các quốc gia khác nhau như Mỹ, Châu Á, Australia, Canada và châu Âu. Năm 1980, cơ sở Ryuyo Grand Piano - được coi là một trong những nhà máy sản xuất đàn Piano tiên tiến nhất trên thế giới.

Trong hơn 90 năm kinh nghiệm, KAWAI được xem là người sáng tạo đàn piano hiện đại — là tiên phong trong việc sử dụng vật liệu hiện đại và ý tưởng về mô hình piano nghệ thuật. Tinh thần sáng tạo là bản chất của KAWAI và là lý do chính làm cho GX Series là lựa chọn tối ưu giúp bạn biểu diễn hiệu quả.

5.5. Samick Piano – Thương hiệu piano số 1 Hàn Quốc

Năm 1958, Hyo Ick Lee thành lập công ty nhạc cụ Samick tại Incheon, Hàn Quốc, ông bắt đầu với với trò là một nhà phân phối nhạc cụ Piano. Đến năm 1960 Samick bắt đầu thiết kế và xây dựng cây Upright Piano đầu tiên của riêng mình dưới cái tên Horugel, sau đó mở rộng và bắt đầu xuất khẩu đàn Piano vào năm 1964, là nhà sản xuất Piano đầu tiên của Hàn Quốc xuất khẩu Piano sang nước khác.

Trong 30 năm tiếp theo, Samick tiếp tục và mở rộng sản xuất Grand Piano, Upright Piano và Piano kỹ thuật số, với một số nhà máy tốn ít chi phí hơn ở Indonesia và Trung Quốc. Năm 1989, Samick đặt bước chân đầu tiên lên đất Mỹ, thành lập Samick USA tại California, năm 1995 Samick bắt đầu sản xuất cả Piano và Guitar.

6. Top 5 Những nghệ sĩ Piano đương đại mà bạn nên nghe thử 1 lần

1 - Lang Lang

Sinh ra ở Trung Quốc, Lang Lang bắt đầu chơi piano từ năm 2 tuổi, học cùng với một giáo sư đại học lúc 3 tuổi và đã giành chiến thắng trong một cuộc thi piano khu vực lúc 5 tuổi.

Hiện anh ấy đang biểu diễn và giảng dạy trên toàn cầu, và là một trong những nghệ sĩ piano nổi tiếng nhất trong thế giới âm nhạc. Trực giác và khả năng cảm thụ âm nhạc được thể hiện rất rõ trong lối chơi của anh ấy.

2 - Mitsuko Uchida

Sinh ra gần Tokyo và lớn lên ở châu Âu, Mitsuku Uchida đã xây dựng một sự nghiệp biểu diễn, chỉ huy dàn nhạc đáng kinh ngạc cùng nhiều học bổng giá trị.

Cô xuất hiện với các dàn nhạc hay nhất thế giới và được vinh danh với nhiều giải thưởng.

3 - Pavel Zarukin

Hiện đang là một giáo viên dạy âm nhạc tiểu học, nghệ sĩ piano nổi tiếng này đã học piano tại Nhạc viện St. Petersburg ở St. Petersburg, Nga.

Nghị lực và kỹ thuật hoàn hảo đã khiến anh ấy trở thành một nhân vật được kính trọng trong thế giới piano.

4 - Diana Krall

Được cho là nghệ sĩ nhạc Jazz còn sống có album bán chạy nhất , Diana Krall là một ca sĩ, nhạc sĩ và nghệ sĩ piano người Canada.

Hãy để ý sự chú tâm của cô ấy khi chạm vào các phím đàn trong bản thể hiện lại “California Dreamin’” của The Mamas & The Papas – Classic.

5 - Martha Argerich

Được coi là một trong những nghệ sĩ piano vĩ đại nhất ở phần sau của thế kỷ 20, Martha Argerich được sinh ra ở Buenos Aires với cha mẹ là người Tây Ban Nha và người Nga gốc Do Thái.

Cô đã giành chiến thắng trong hai cuộc thi piano lớn vào năm 16 tuổi.

Piano là 1 nhạc cụ rất tuyệt vời có quãng vô cùng rộng và có rất nhiều người nghệ sĩ tài ba chơi loại nhạc cụ này đến mức "xuất quỷ nhập thần".

Mong rằng sau bài viết này, các bạn có thể hiểu rõ hơn phần nào đó về loại nhạc cụ Piano này.

Nguồn hình ảnh: vietthuong.vn , http://pianominhthanh.vn , https://americanpianocovers.com , http://danpianohcm.com

Tác giả bài viết: Huỳnh Sơn YT

Học viên Thầy Đoàn Nhược Quý