.png)
Các tác phẩm thơ ca ngợi Tổ quốc và quê hương Việt Nam không chỉ thể hiện tình cảm sâu đậm của tác giả đối với quê hương, đất nước mà còn gắn kết tinh thần, gìn giữ và lưu truyền những giá trị văn hóa dân tộc. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá một số bài thơ đậm đà tình yêu, niềm tự hào về Tổ quốc và quê hương Việt Nam.
1. Một số bài thơ ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên và con người Việt Nam
1.1. Bài thơ Việt Nam quê hương ta - Nguyễn Đình Thi
Tình yêu quê hương, đất nước là một đề tài quen thuộc. Trong số những tác phẩm nổi tiếng về chủ đề này, có bài thơ Việt Nam quê hương ta của nhà thơ Nguyễn Đình Thi.
Tác giả đã mô tả hình ảnh tinh tế, hài hòa của cảnh làng quê Việt Nam với những “mênh mông biển lúa”, “cánh cò bay lả rập rờn” mà chúng ta đã quen thuộc. Từ đây, thiên nhiên Việt Nam hiện lên với vẻ đẹp hùng vĩ mà vẫn thanh bình, vẻ đẹp của quê hương không nơi đâu sánh được.
Không chỉ vậy, trong thơ Nguyễn Đình Thi còn có những những người dân bao đời nay cần cù, vất vả trong lao động và anh dũng bất khuất trên chiến trường. Họ cũng chịu nhiều thương đau, trải qua bao cuộc chiến tranh ác liệt và những mất mát hi sinh nhưng không làm mất đi bản tính tốt đẹp của mình.
1.2. Bài thơ Nhớ con sông quê hương - Tế Hanh
Bài thơ Nhớ con sông quê hương là một trong những bài thơ hay và nổi tiếng của tác giả Tế Hanh viết về chủ đề tình yêu quê hương, đất nước.
Ngay từ những vần thơ đầu tiên, nhà thơ vẽ ra trước mắt độc giả một dòng sông quê đẹp đến nao lòng. Bằng tình yêu và nỗi nhớ dào dạt, nhà thơ miêu tả về hình ảnh một con sông thơ mộng, hình ảnh con sông thật đẹp:
“Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng”
Con sông quê không chỉ là nơi cất giữ kỷ niệm tuổi thơ mà còn là người bạn chứng kiến biết bao nhiêu chuyện vui buồn lẫn lộn của tuổi trẻ. Nhưng rồi ai cũng phải trưởng thành. Con sông quê vẫn luôn ở đó, chỉ có người là rời đi, mỗi người một ngả. Tế Hanh dù có phải xa nhà đi chiến đấu thì trong lòng vẫn đau đáu một nỗi nhớ đối với con sông quê hương. Kết bài thơ là lời hứa dù có xa xôi cách mấy ông cũng sẽ trở về nương náu nơi con sông quê bình dị - mối tình đầu trong trẻo của tuổi thơ.
1.3. Bài thơ Hạt gạo làng ta - Trần Đăng Khoa
Tác phẩm Hạt gạo làng ta của nhà thơ Trần Đăng Khoa được xem là một tác phẩm tiêu biểu và nổi bật trong sự nghiệp văn chương của ông.
Bài thơ bắt đầu với việc nói lên giá trị của hạt gạo. Việt Nam vốn dĩ là một quốc gia nông nghiệp, với nghề chính của người dân vẫn là nghề nông. Nhà thơ Trần Đăng Khoa đã miêu tả hạt gạo với tất cả những gì đẹp đẽ nhất, tinh tế nhất. Hạt gạo được ví như những hạt ngọc của trời, phải trải qua bao khó khăn, gian khổ chúng ta mới có được những hạt gạo trắng thơm, cũng như câu ca dao được lưu truyền từ thuở nào:
“Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần”
Việc trồng lúa trong những năm tháng của cuộc chiến tranh còn thêm khó khăn bội phần. Năm tháng chiến tranh đầy khó khăn khiến cho những cánh đồng trồng trọt của người nông dân chìm trong biển lửa. Họ phải tăng gia sản xuất, trở thành hậu phương vững chắc của quân đội trong những tháng năm kháng chiến. Những năm tháng gian khổ ấy, các em thiếu nhi cũng đóng góp một phần sức lực của mình vào công cuộc xây dựng đất nước:
“Hạt gạo làng ta
Có công các bạn
Sớm nào chống hạn
Vục mẻ miệng gầu
Trưa nào bắt sâu
Lúa cao rát mặt
Chiều nào gánh phân
Quang trành quết đất”
Từ đây có thể thấy, bài thơ Hạt gạo làng ta không chỉ là lời ca ngợi hạt gạo ngọt thơm mà còn ca ngợi sức lao động bền bỉ của những người nông dân cùng tình yêu quê hương, đất nước bao la của họ.
2. Một số bài thơ ca ngợi Tổ quốc và niềm tự hào dân tộc
2.1. Bài thơ Đất Nước - Nguyễn Khoa Điềm
Bài thơ Đất Nước (Trích từ trường ca Mặt đường khát vọng) của Nguyễn Khoa Điềm là một trong những thi phẩm tiêu biểu về chủ đề tình yêu đất nước.
Bài thơ mở đầu với vẻ đẹp tự nhiên của quê hương, với những bức tranh tươi đẹp về non nước, núi sông. Bài thơ Đất Nước đã được khéo léo lồng ghép rất nhiều chất liệu dân gian như ca dao, cổ tích, phong tục tập quán của người Việt, từ đó ta thấy được tình yêu nước thật ra bắt nguồn từ những điều giản đơn, dung dị nhất.
Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm đã đưa ta đến với một đất nước giản dị, rất đỗi đời thường, đất nước của nhân dân. Bao thế hệ con người Việt Nam nối tiếp nhau viết nên những trang sử hào hùng của đất nước. Từ sự hi sinh lặng lẽ và âm thầm của nhân dân, nhà thơ đã ca ngợi và khẳng định công sức của những con người đã hóa thân vào đất nước:
“Có biết bao người con gái, con trai
Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước”
Đất Nước thể hiện cảm nghĩ mới mẻ của tác giả Nguyễn Khoa Điềm về đất nước qua những vẻ đẹp được phát hiện ở chiều sâu trên nhiều bình diện: lịch sử, địa lý, văn hóa… Đất nước hiện lên vừa gần gũi, thân thuộc lại vừa thiêng liêng, hào hùng và trường tồn đến muôn đời sau. Đặc biệt, tác giả đã nhấn mạnh tư tưởng “Đất Nước của Nhân Dân”.
2.2. Bài thơ Quê hương - Giang Nam
Bài thơ Quê hương của nhà thơ Giang Nam được viết năm 1960 khi ông đang hoạt động ở căn cứ Hòn Du và nhận được tin vợ con mình đã hy sinh trong tay giặc.
Mở đầu bài thơ, bức tranh thiên nhiên mang bóng hình quê hương hiện ra thật nhẹ nhàng mà đầy sâu sắc. Không gian thơ mở ra với bàng bạc nỗi nhớ về thuở ấu thơ, với những trò nghịch ngợm của trẻ thơ:
“Những ngày trốn học
Đuổi bướm cầu ao
Mẹ bắt được...
Chưa đánh roi nào đã khóc!”
Rồi cách mạng bùng lên, cậu bé chăn trâu ngày nào nay đã trưởng thành và lên đường theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc. Bất ngờ thay, anh lại gặp cô bé nhà bên cũng vào du kích như mình. Tình cảm mới chớm nở của đôi trai gái ấy chưa được bao lâu lại bỗng hóa thành những điều đau đớn, xót xa. Vì chiến tranh, vì bom đạn, cô gái nhà bên đã hy sinh:
“Giặc bắn em rồi quăng mất xác
Chỉ vì em là du kích, em ơi!”
Từ đây, tình yêu quê hương của tác giả đã có sự chuyển biến. Trước đây anh yêu quê hương vì có những điều bình dị thuở ấu thơ, nay lại yêu quê hương vì trong từng nắm đất “có một phần xương thịt của em tôi”. Đó là tình yêu bao la trời bể, tình yêu ấy chất chứa kỷ niệm và hơn hết, quê hương ấy có “em” nằm đấy.
Quê hương của Giang Nam mang đầy đủ nỗi niềm. Thông qua việc khắc họa thật trọn vẹn ký ức tươi đẹp của tuổi thơ và những mất mát chiến tranh, qua tất cả tác giả đã nâng mối quan hệ đôi lứa lên thành lý tưởng cách mạng, khát vọng chiến đấu và giành hòa bình cho đất nước thật mạnh mẽ, lớn lao.
3. Kết luận
Những bài thơ ca ngợi Tổ quốc và quê hương Việt Nam không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật xuất sắc mà còn là những bức tranh sống động về vẻ đẹp và giá trị tinh thần của quê hương, đất nước, con người Việt Nam. Chúng góp phần làm giàu văn hóa, tinh thần dân tộc, và thúc đẩy tình yêu nước trong lòng người Việt.
Comments