Hội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóc được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại bởi UNESCO. Lễ hội đã mô phỏng một cách sinh động về diễn biến chiến đấu của Thánh Gióng và nhân dân Văn Lang với giặc Ân. Cũng bởi vì thế mà Hội Gióng chứa đựng ý nghĩa vô cùng đặc sắc. Hãy theo dõi bài viết dưới đây của DOANNHUOCQUY.VN để cập nhật thêm những thông tin bổ ích nhé!
1. Tìm hiểu về Hội Gióng
Hội Gióng là một lễ hội truyền thống nhằm để tưởng nhớ, ca ngợi cũng như thể hiện lòng biết ơn với Thánh Gióng - một vị anh hùng bất tử của làng Phù Đổng. Ông là nhân vật huyền sử thời Hùng Vương thứ 6 dựng nước. Được phong hiệu là Phù Đổng Thiên Vương.
Hội Gióng được xem là một trong những lễ hội lớn nhất ở vùng châu thổ Bắc Bộ. Lễ hội được tổ chức theo một quy định chặt chẽ, chuẩn bị đầy đủ và hết sức công phu. Ngoài ra, hội còn nhận được sự tham gia đông đảo của các dân làng.
Từ thời xa xưa, Thánh Gióng và nhân dân Văn Lang đã chiến đấu với giặc Ân để giành lại sự độc lập cho ngôi làng Phù Đổng. Lễ hội cũng đã mô phỏng lại diễn biến đầy đủ. Từ đó nhằm nâng cao nhận thức cho cộng đồng về các hình thức chiến tranh thời bộ lạc ngày xưa. Ngoài ra còn đề cao lòng yêu nước, ý chí chiến đấu, sự dũng cảm và khát vọng độc lập của dân tộc.
Có thể nói, Hội Gióng đã trở thành hội vùng vươn tầm cỡ quốc gia. Đáng chú hơn là Hội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóc là lễ hội có ý nghĩa và hoàn chỉnh hơn so với hội tổ chức ở những nơi khác, theo các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian.
Lễ hội đã được nhân dân giữ gìn, bảo tồn và phát triển từ thế hệ này sang thế hệ khác. Điều đó như ngầm thể hiện sự biết ơn của dân làng đối với Thánh Gióng. Mặc dù trải qua biết bao nhiêu cuộc chiến tranh nhưng vẫn không mất đi bản sắc riêng của mình.
2. Ý nghĩa Hội Gióng ở đền Phù Đổng
Hội Gióng ở đền Phù Đổng thuộc xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm - là một huyện ngoại thành phía đông của thủ đô Hà Nội. Đây là nơi mà Thánh Gióng được sinh ra. Lễ hội được tổ chức từ ngày 7 đến ngày 9 tháng 4 Âm Lịch hàng năm. Đặc biệt vào 6/4 Âm Lịch, đây là ngày tổ chức lễ rước nước với sự tham gia của tất cả các tướng, các lính, phường nhạc - múa cùng toàn bộ dân làng.
Lễ hội cũng có nhiều màn rước đặc sắc như “Rước khám đường” để đi trinh sát giặc, “Rước nước” để luyện khí giới trước khi xuất cung. Ngoài ra, còn có “Rước Đống Đàm” để đàm phán và kêu gọi hòa bình hay “Rước trận soi bia” để mô phỏng cách điệu những trận đấu… Tất cả đều tái hiện nên một diễn biến chống giặc Ân với các trận đánh vô cùng ác liệt. Từ đó, người dân có thể hiểu một cách cụ thể nhất.
Hơn thế nữa, ý nghĩa mà Hội Gióng ở đây mang lại là mong muốn tạo nên sự liên kết giữa cộng đồng lại với nhau. Ngoài ra, lễ hội có thể tạo nên được nhiều sự sáng tạo và thể hiện sự khát vọng đất nước được hòa bình, độc lập. Còn đời sống nhân dân được ấm no và ngày càng phát triển.
Ngoài ra, Hội Gióng ở làng Phù Đổng là một lễ hội mà hội trận của nó không có gươm đao và chỉ được tái hiện bằng biểu tượng. Những biểu tượng đó phải là những thứ thể hiện được từng tầng nghĩa sâu xa, lâu đời, mang giá trị truyền thống từ trước đó. Thế nhưng, vẫn có những lớp nghĩa mang tính mới mẻ, cô đọng. Đồng thời, lễ hội đó vẫn phải thể hiện được bản tính khoan hồng và nhân nghĩa của nhân dân từ bao đời nay. Nó là một nét truyền thống trong bản chất con người Việt không thể nào thay đổi được.
3. Ý nghĩa Hội Gióng ở đền Sóc
Hội Gióng ở đền Sóc thuộc xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, nay thuộc thủ đô Hà Nội. Lễ hội được tổ chức từ ngày 6 đến ngày 8 tháng Giêng Âm Lịch hằng năm. Theo truyền thuyết kể rằng, Thánh Gióng đã đến Phù Linh - nơi dừng chân cuối cùng của ông trước khi bay về trời sau khi đánh nhau với giặc Ân. Kể từ đó, dân làng nơi đây đã xây dựng nên khu di tích Sóc Sơn nhằm để tưởng nhớ công lao và tỏ lòng biết ơn.
Được biết, khu di tích đền Sóc gồm có 6 công trình: Đền Hạ, chùa Đại Bi, đền Mẫu, đền Thượng, tượng đài Thánh Gióng và nhà bia. Đặc biệt, đền Thượng chính là nơi thờ vị thần Thánh Gióng cũng như tổ chức lễ hội cùng nhiều lễ nghi truyền thống, bao gồm: lễ rước, lễ dâng hương, lễ hóa voi và ngựa, lễ Mộc Dục,...
Vào ngày tổ chức nghi lễ đặc biệt, tức là vào đêm mùng 5 sẽ tổ chức lễ Dục Vọng để mời Thánh Gióng về với các lễ vật, lễ phẩm mà được chuẩn bị kỹ càng trước đó. Điều này nhằm thể hiện lòng thành kính, biết ơn, tôn trọng và cầu mong Thánh Gióng sẽ phù hộ dân làng nơi đây có một cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Bên cạnh đó, Hội Gióng cũng tổ chức rất nhiều trò chơi dân gian như cờ tướng, chọi gà,...
Ngày mùng 6 sẽ là ngày khai hội. Cho tới mùng 7 sẽ là chính hội - diễn tả hoạt cảnh chém giặc của Thánh Gióng tại chân núi Vệ Linh trước khi bay về trời. Đến chiều ngày mùng 8 sẽ là lễ hóa mô hình voi và ngựa.
Đặc biệt hơn nữa, tất cả các du khách tham gia lễ hội tại nơi này đều mong được chung tay khiêng voi và ngựa ra bờ sông để hóa. Bởi từ xa xưa theo tín ngưỡng, bất cứ người nào chạm tay vào đồ tế Đức Thánh đều sẽ được gặp may mắn và bình an trong cuộc sống. Vì vậy, hoạt động này được rất nhiều người quan tâm.
Hội Gióng Sóc Sơn được một số nhà nghiên cứu cho rằng: “Hội Gióng Sóc Sơn vẫn mang rõ tính chất hội cầu mùa theo tín ngưỡng dân gian phổ biến ở hầu hết hội xuân vùng đồng bằng và trung du Bắc Bộ”. Cho dù các nghi thức được tổ chức tại ngôi đền này gắn liền với truyền thuyết Thánh Gióng.
Có thể nói, Hội Gióng ở đền Sóc đã mang một ý nghĩa lịch sử, văn hóa và tâm linh vô cùng sâu sắc. Bởi nhân vật Thánh Gióng chính là một vị anh hùng dân tộc huyền thoại đã chiến thắng quân xâm lược nhờ sức mạnh phi thường và ý chí chiến đấu của mình.
Do đó, hội đã tổ chức để tưởng nhớ cũng như tôn vinh những công đức của ông. Để kỷ niệm và đề cao tinh thần dũng mãnh và lòng yêu nước, sức mạnh chiến đấu của con người Việt Nam.
4. Kết luận
Hội Gióng ở đền Phù Đổng hay đền Sóc đều mang đậm bản sắc văn hóa Việt và được bảo tồn, gìn giữ giá trị cho tới ngày nay. Nó được ví như một bảo tàng văn hóa Việt Nam - là nơi lưu giữ nhiều lớp văn hóa đặc sắc. Cũng bởi vì thế mà Hội Gióng xứng đáng được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể.
Ngoài ra, đây cũng là dịp để cộng đồng hiện đại kết nối với những di sản văn hóa truyền thông từ thời xa xưa. Qua đó, thể hiện niềm tự hào về bản sắc văn hóa dân tộc và hiểu rõ hơn những giá trị văn hóa cốt lõi từ thời ông cha ta để lại. Hội Gióng cũng mang ý nghĩa tín ngưỡng khi mọi người dân đến tham gia các nghi lễ cũng như cầu nguyện cho sức khỏe, may mắn và bình an trong cuộc sống.
Bài viết trên phần nào đã làm rõ những ý nghĩa đặc sắc mà Hội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóc mang lại. Bạn hãy theo dõi những bài viết tiếp theo của DOANNHUOCQUY.VN để cập nhật thêm những thông tin bổ ích khác nhé!
Comments